Co ma wpływa na statykę drzewa i jak poznać zagrożenie?

Drzewa to stale rozwijające się organizmy, których struktura i stan zmieniają się z dnia na dzień. Pod wpływem różnorodnych czynników ich naturalna stabilność może z czasem ulec osłabieniu, przez co stają się zagrożeniem dla przechodniów, zwierząt, pojazdów, budynków oraz infrastruktury znajdującej się w ich bezpośrednim sąsiedztwie. W jaki sposób przebiega ocena statyki drzew i kiedy należy ją zlecić, aby uniknąć niebezpieczeństwa i odpowiedzialności za wyrządzone przez drzewa szkody?

Czynniki wpływające na statykę drzew 

Na statykę drzew wpływa szereg czynników: od biologicznych, poprzez atmosferyczne, aż po działalność człowieka. Stabilność drzewa uzależniona jest od jego gatunku, wielkości, twardości i elastyczności, a także od innych uwarunkowań genetycznych, jak np. skłonność do tworzenia się form wielopniowych. Nie bez znaczenia jest także kształt korony oraz jej proporcje względem pnia.

Za destabilizację drzew najczęściej odpowiedzialne są jednak gwałtowne zjawiska pogodowe, takie jak porywisty wiatr i burze z wyładowaniami, wskutek których dochodzi do fizycznych uszkodzeń konarów i pni. Tego rodzaju zjawiska najbardziej zagrażają stabilności drzew rosnących pojedynczo.

Częstym powodem osłabienia statyki drzew jest także działalność człowieka w postaci ingerencji w skład i stan gleby oraz w systemy korzeniowe, np. podczas wykonywania robót drogowych czy budowy podziemnej infrastruktury.

Ponieważ za szkody wyrządzone przez drzewa odpowiada zarządca nieruchomości, na której rosną, istotnym jest bieżący monitoring stanu drzew oraz cykliczne przeprowadzanie oceny ich statyki przez specjalistów.

Kto i w jaki sposób dokonuje oceny statyki drzewa? 

Badanie stabilności drzewa odbywa się przy użyciu nieinwazyjnych metod analizy stanu pnia, gałęzi oraz systemu korzeniowego. Przeprowadzenie go należy zlecić doświadczonym znawcom fitopatologii i fizjologii drzew, którzy fachowo ocenią ryzyko wywrócenia się pnia, a w razie konieczności dokonają wycinki drzewa lub zabezpieczą je przed upadkiem, stosując wiązania w koronie czy montując system podpierający osłabione konary.

Statykę drzewa sprawdza się wizualnie lub z wykorzystaniem specjalistycznych przyrządów pomiarowych. Doświadczony ekspert, patrząc na drzewo, potrafi dostrzec niepokojące symptomy, mogące negatywnie wpływać na jego statykę, takie jak oznaki chorób, defekty strukturalne, zniszczenia mechaniczne. W razie konieczności może także posiłkować się pomiarami instrumentalnymi, które pozwalają na dokładne rozpoznanie zniszczeń wyrządzonych w tkankach drzewa przez grzyby, wirusy i bakterie. Do tego rodzaju analiz wykorzystuje się m.in. tomografy, młotki impulsowe oraz rezystografy.

Jako metodę dodatkową badania stabilności drzewa w gruncie, szczególnie w przypadku drzew wyeksponowanych na silne podmuchy wiatru, wykorzystuje się symulacje obciążeń powodowanych przez porywisty wiatr. W ten sposób określić można odporność gałęzi i całej struktury drzewa na złamanie.